Günümüzde iklim değişikliğinin en önemli etkilerinden biri olan ekstrem hava koşullarının görülme sıklığının ve şiddetinin artması, ormancılık faaliyetleri üzerinde de rol oynamaktadır. Örneğin, yüksek sıcaklıklar ve kuraklık, ormancılık çalışmalarını olumsuz etkilediği gibi düşük sıcaklıklar da bu çalışmaları olumsuz yönde etkilemektedir. Düşük sıcaklık stresi bitkilerin büyümesini, verimliliğini ve yayılış alanlarını etkileyen önemli bir stres faktörüdür. Özellikle ağaçlandırma çalışmalarında başarılı olunabilmesi için dona dayanıklı türlerin ve orijinlerin belirlenmesi gereklidir. Daha önce yapılan don stresi çalışmalarında dona dayanıklılık bakımından popülasyon içi farklılıklar olduğu belirtilmiştir. Bu çalışmada kızılçamda Akdeniz Bölgesi Yüksek Islah Zonunda bulunan Gölhisar orijinli ailelerin soğuğa dayanıklılık varyasyonunun ortaya konması amaçlanmıştır. Başlangıçta 28 aileden tohum toplanmasına karşın sadece 26 aileden yeterli fidan edilmiştir. Dona dayanıklılık testleri dokuz sıcaklık kademesi (-5,-10,-15,-17.5,-20,-22.5,-25,-30,-40 °C) ve kontrol (+4 °C) kullanılarak 1+0 yaşındaki fidanlardan elde edilen sürgünler üzerinde, her bir sıcaklık kademesinde bir aile için 5 tekrarlı olarak 2022 yılı Şubat ayında gerçekleştirilmiştir. Don stresine tabi tutulan sürgünlerde oluşan don zararı klorofil floresans yöntemi ile belirlenmiş ve fotosentetik verimlilik verileri kullanılarak analizler yapılmıştır. Araştırma sonucunda dona dayanıklılık bakımından aileler arasında istatiksel ( p<0.0001) olarak fark bulunmuş ve Tukey HSD testi ile aileler gruplandırılmıştır. Ancak Tukey HSD testi ailelerin zarar gördüğü sıcaklık kademe aralıklarını verdiğinden ayrıca her aile için düşük sıcaklık ve doku zararı arasındaki ilişki doğrusal olmayan model yürütülerek Lethal Temprature %50 (LT50) değerleri hesaplanmıştır. Çalışılan ailelerde don zararı -17.5 °C’den sonra başlamış ve dona dayanıklılık düzeyi en yüksek -22.9 °C ile 8569 nolu aile, en düşük ise -18.7 °C ile 8587 nolu aile olarak belirlenmiştir.
Orman Ağaçları ve Tohumları Islah Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
Bu çalışma Orman Genel Müdürlüğü Orman Ağaçları ve Tohumları Islah Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde “Diğer Çalışmalar” adı altında desteklenmiştir. Başta Oğuz Şerif URHAN ve Mehmet ACET olmak üzere bireysel ve kurumsal katkı sağlayanlara teşekkür ederiz.
Nowadays, the increase in the frequency and severity of extreme weather conditions, which is one of the most important effects of climate change plays a role in forestry activities. For example, low temperatures as well as high temperatures and drought negatively affect forestry works. Low temperature stress is an important stress factor affecting the growth, productivity and distribution areas of plants. In order to be successful especially in afforestation studies, it is necessary to determine the cold - resistant species and origins. However, also in previous studies about cold hardiness, it has been stated that there are within-population variations in terms of cold hardiness. This study aimed to assess variation of cold hardiness for families (26 families) of Gölhisar origin, which is located in the Mediterranean Region High Breeding Zone in the Turkish red pine. Initially although seeds were collected from 28 families, sufficient seedlings could be produced from 26 families. Cold hardiness tests were carried out on shoots obtained from 1+0 year old seedlings with 5 repetitions in February, 2022 using control (+4 °C) and nine temperature levels (-5,-10,-15,-17.5,-20,-22.5,-25,-30,-40 °C). The cold damage in the families after the treatments was determined by the chlorophyll fluorescence method and photosynthetic efficiency data was used in the analysis. As a result of the research, the families were found to be statistically significant (p< 0.0001) for cold hardiness and families were grouped by Tukey HSD test. However since the Tukey HSD test indicates the temperature ranges at which families are damaged, a non-linear model reflecting the relationship between temperature and tissue damage was additionally fitted for each family to calculate the lethal temperature (LT50) for each family. Cold hardiness damage started after -17.5 °C in the studied families. The family with the highest cold hardness was determined to be family 8569 at -22.9 °C, while family 8587 had the lowest cold hardness at -18.7 °C.
Cold Hardiness, Chlorophyll Fluorescence, Pinus brutia, Photosynthetic Efficiency, Breeding
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Forest Industry Engineering |
Journal Section | Research Article |
Authors |
|
Project Number | Diğer Çalışmalar |
Publication Date | May 15, 2023 |
Acceptance Date | April 13, 2023 |
Published in Issue | Year 2023Volume: 24 Issue: 1 |