Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği
Year 2023, Volume: 24 Issue: 1, 196 - 205, 15.05.2023Abstract
Kentsel alanlarda peyzaj sürekliliği ve daha etkin bir ekosistem işlerliğini sağlayabilmek için mevcut bazı koridorların doğal karakterinin korunmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Sağladığı ekolojik ve sosyal faydalarıyla kente nefes aldıran, ‘ekolojik koridor’ olarak nitelendirilen ve ana bileşenlerinden biri içme suyu havzaları olan bu alanlar, İstanbul’un sürdürülebilir gelişmesi açısından vazgeçilmez öneme sahiptir. Araştırmanın ele aldığı temel problem; ekolojik koridor niteliğindeki bu alanların, peyzaj yapısı ve fonksiyonlarının sunduğu potansiyellere karşın peyzaj değişimi ile geri dönüşümü olmayan doğal kaynak kayıpları yaşaması ve ekolojik koridor niteliğini kaybetmesidir. Bu alanlar, içme suyu havzalarındaki yönetimsel, yasal düzenlemeler ve plan kararlarından kaynaklı sorunların peyzaj değişimine neden olmasından dolayı zarar görmektedir. Nitekim, araştırma alanı olarak seçilen Sazlıdere-Küçükçekmece bölgesi, bu baskı unsurlarının imkan verdiği peyzaj değişimi neticesinde yeterince tahribata maruz kalmıştır. Bu çalışma, Sazlıdere Barajı ve Küçükçekmece Gölü havzalarını kapsayan İstanbul Sazlıdere-Küçükçekmece bölgesini bütüncül bir şekilde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, bölgenin doğal peyzaj yapısı ve peyzaj değişimi tanımlanmış, bu hususta potansiyel ve riskler ele alınmıştır. Araştırma alanının doğal peyzaj özellikleri incelenmiş, Corine arazi örtüsü değişim haritaları ile 1990-2018 yıllarındaki mekansal peyzaj değişimi ortaya konmuştur. Araştırma alanında yıllar içerisinde yapay alanların artması toprağın geçirimliliğini azaltmakta, bu durum erozyon riski oluşturmaktadır. Tarım, orman, mera alanlarının azalması ve bu alanların yapay alanlara dönüştürülmesiyle alanın habitat ve görsel peyzaj değeri kaybolmaktadır. Bu çalışma, araştırma alanının peyzaj yapısını ve değişimini tespit ederek, ekolojik koridor planlama sürecindeki problemlerin çözülmesine katkı sağlayabilecektir. Araştırma sonunda alanın ekolojik koridor olarak nasıl değerlendirileceğinin ortaya konulması ve elde edilen verilerin planlama sürecine katkı sağlaması hedeflenmiştir.
References
- Ahern J (1995) Greenways as a Planning Strategy. Landscape and Urban Planning, 33(1):131-155
- Akşehirli İ (2005) Küçükçekmece gölü ve yakın çevresinde ekolojik planlamaya yönelik peyzaj analizi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
- Antrop M (1998) Landscape change: plan or chaos?. Landscape and Urban Planning, 41:155-161
- Ekinci B, Ekinci D (2006) Küçükçekmece gölü ve yakın çevresinde (İstanbul) zemin örtüsü değişiminin coğrafya üzerindeki etkileri. İstanbul Türk Coğrafya Dergisi, 47:131-146
- Haris W, Denis N (1988) Time Saver Standarts For Landscape Architecture, Mc Graw Hill: New York.
- İBB (1995) 1/50.000 ölçekli istanbul metropoliten alan alt bölge nazım plan raporu.
- İBB (2007) İstanbul mikrobölgeleme projesi avrupa yakası raporu.
- İBB (2009) 1/100.000 ölçekli istanbul çevre düzeni planı raporu.
- İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü (2011) İstanbul İl Jeoloji Haritası. https://mapelse.github.io/istanbulJeoloji. / (2021)
- İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü (2017) İstanbul İli, 1/25.000 ölçekli Arazi Kullanımına Esas Jeolojik Etüt Raporu
- İBB Şehir Planlama Müdürlüğü (2021) GIS verileri/, (2021)
- Kocataş A (2020) Ekoloji Çevre Biyolojisi. Dora Basım-Yayın 14 b
- Mamunlu H (2009) İstanbul kentsel bölgesinde sürdürülebilir gelişme bağlamında havza planlama ve yönetim yaklaşımı: Küçükçekmece Göl Havzası Örneği. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul
- Platt H (2006) Urban watershed management: sustainability, one stream at a time. Environment: Science and Policy for Sustainable Development, 48(4):26-42
- Sağlık A, Erduran F, Çelik A (2019) Kent içi̇ akarsuların rekreasyonel yönden kullanımı: Çanakkale Sarıçay Örneği. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 43–48
- Shamis A (2010) Assessing the water quality of the Sazlıdere reservoir in İstanbul with Ikonos Satellite Imagery. Fatih University Institute of Social Sciences Master of Arts in Geography
- Swanwick C (2002) Landscape character assessment, guidance for england and scotland. The Countryside Agency and Scottish Natural Heritage
- Şahin Ş (1996) Dikmen vadisi peyzaj potansiyelinin saptanması ve değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
- Şahin Ş, Perçin H, Kurum E, Uzun O, Bilgili B (2014) Bölge-alt bölge (il) ölçeğinde peyzaj karakter analizi ve değerlendirmesi ulusal teknik kılavuzu. Müşteri Kurumların T.C. İçişleri Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı olduğu, T.C. Ankara Üniversitesinin Yürütücü Kuruluş olduğu ve TÜBİTAK KAMAG 1007 Programı 109G074 No’lu PEYZAJ-44 Projesi Çıktısı. Ankara
- TC Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (2020) Kanal İstanbul Projesi Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Yıldırım M (2004) Küçükçekmece gölü çevresi kayaçların mühendislik özelliklerinin ve hidrojeolojik özelliklerinin irdelenmesi. Küçükçekmece Gölü ve Havzası için Çevre Yönetim Biriminin Oluşturulma Süreci ve Bölgeye Katkıları Çalıştayı
- Yılmaz T (2008) Büyükesat Vadisi’nin kent peyzajı ve tasarımı kapsamında incelenmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara URL-1 CORINE Land Cover. https://land.copernicus.eu/pan-european/corine-land-cover. /, (2022)
- URL-2 İstanbul Jeoloji Haritası. https://mapelse.github.io/istanbulJeoloji. /, (2021)
- URL-3 İSKİ Harita Servisleri. https://harita.iski.gov.tr/, (2021)
Defining the landscape structure and change in ecological corridors: Sazlıdere-Küçükçekmece example
Year 2023, Volume: 24 Issue: 1, 196 - 205, 15.05.2023Abstract
In order to ensure landscape continuity and more effective ecosystem functioning in urban areas, there is a need to preserve the natural character of some existing corridors. These areas, which breathe life into the city with the ecological and social benefits they provide, are characterized as 'ecological corridors' and one of their main components is drinking water basins, and are of indispensable importance for the sustainable development of Istanbul. The main problem addressed in the research is that these areas, which are ecological corridors, experience irreversible natural resource losses with landscape change and lose their ecological corridor quality despite the potentials offered by landscape structure and functions. These areas are damaged due to problems arising from administrative, legal regulations and planning decisions in drinking water basins, causing landscape change. As a matter of fact, the Sazlıdere-Küçükçekmece region, which was selected as the research area, has been sufficiently damaged as a result of the landscape change enabled by these pressure factors. This study is aimed to evaluate, in a holistic manner, the Istanbul Sazlıdere-Küçükçekmece region, which includes the Sazlıdere Dam and Küçükçekmece Lake basins. Moreover, by defining the natural landscape structure and landscape change of the region, it is elaborated the potential and risks of the area. The natural landscape characteristics of the research area were examined, and the spatial landscape change in the years 1990-2018 was revealed with Corine land cover change maps. The increase in artificial areas in the research area over the years reduces the permeability of the soil, which poses a risk of erosion. The habitat and visual landscape value of the area is lost with the reduction of agriculture, forest, and pasture areas and the conversion of these areas to artificial areas. This study will contribute to solving the problems in the ecological corridor planning process by determining the landscape structure and change of the research area. At the end of the research, it is aimed to reveal how the area will be evaluated as an ecological corridor and the data obtained will contribute to the planning process.
References
- Ahern J (1995) Greenways as a Planning Strategy. Landscape and Urban Planning, 33(1):131-155
- Akşehirli İ (2005) Küçükçekmece gölü ve yakın çevresinde ekolojik planlamaya yönelik peyzaj analizi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
- Antrop M (1998) Landscape change: plan or chaos?. Landscape and Urban Planning, 41:155-161
- Ekinci B, Ekinci D (2006) Küçükçekmece gölü ve yakın çevresinde (İstanbul) zemin örtüsü değişiminin coğrafya üzerindeki etkileri. İstanbul Türk Coğrafya Dergisi, 47:131-146
- Haris W, Denis N (1988) Time Saver Standarts For Landscape Architecture, Mc Graw Hill: New York.
- İBB (1995) 1/50.000 ölçekli istanbul metropoliten alan alt bölge nazım plan raporu.
- İBB (2007) İstanbul mikrobölgeleme projesi avrupa yakası raporu.
- İBB (2009) 1/100.000 ölçekli istanbul çevre düzeni planı raporu.
- İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü (2011) İstanbul İl Jeoloji Haritası. https://mapelse.github.io/istanbulJeoloji. / (2021)
- İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü (2017) İstanbul İli, 1/25.000 ölçekli Arazi Kullanımına Esas Jeolojik Etüt Raporu
- İBB Şehir Planlama Müdürlüğü (2021) GIS verileri/, (2021)
- Kocataş A (2020) Ekoloji Çevre Biyolojisi. Dora Basım-Yayın 14 b
- Mamunlu H (2009) İstanbul kentsel bölgesinde sürdürülebilir gelişme bağlamında havza planlama ve yönetim yaklaşımı: Küçükçekmece Göl Havzası Örneği. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul
- Platt H (2006) Urban watershed management: sustainability, one stream at a time. Environment: Science and Policy for Sustainable Development, 48(4):26-42
- Sağlık A, Erduran F, Çelik A (2019) Kent içi̇ akarsuların rekreasyonel yönden kullanımı: Çanakkale Sarıçay Örneği. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 43–48
- Shamis A (2010) Assessing the water quality of the Sazlıdere reservoir in İstanbul with Ikonos Satellite Imagery. Fatih University Institute of Social Sciences Master of Arts in Geography
- Swanwick C (2002) Landscape character assessment, guidance for england and scotland. The Countryside Agency and Scottish Natural Heritage
- Şahin Ş (1996) Dikmen vadisi peyzaj potansiyelinin saptanması ve değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara.
- Şahin Ş, Perçin H, Kurum E, Uzun O, Bilgili B (2014) Bölge-alt bölge (il) ölçeğinde peyzaj karakter analizi ve değerlendirmesi ulusal teknik kılavuzu. Müşteri Kurumların T.C. İçişleri Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı olduğu, T.C. Ankara Üniversitesinin Yürütücü Kuruluş olduğu ve TÜBİTAK KAMAG 1007 Programı 109G074 No’lu PEYZAJ-44 Projesi Çıktısı. Ankara
- TC Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (2020) Kanal İstanbul Projesi Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Yıldırım M (2004) Küçükçekmece gölü çevresi kayaçların mühendislik özelliklerinin ve hidrojeolojik özelliklerinin irdelenmesi. Küçükçekmece Gölü ve Havzası için Çevre Yönetim Biriminin Oluşturulma Süreci ve Bölgeye Katkıları Çalıştayı
- Yılmaz T (2008) Büyükesat Vadisi’nin kent peyzajı ve tasarımı kapsamında incelenmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara URL-1 CORINE Land Cover. https://land.copernicus.eu/pan-european/corine-land-cover. /, (2022)
- URL-2 İstanbul Jeoloji Haritası. https://mapelse.github.io/istanbulJeoloji. /, (2021)
- URL-3 İSKİ Harita Servisleri. https://harita.iski.gov.tr/, (2021)
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Architecture |
| Journal Section | Research Article |
| Authors |
|
| Publication Date | May 15, 2023 |
| Published in Issue | Year 2023Volume: 24 Issue: 1 |
Cite
| Bibtex | @research article { artvinofd1280508, journal = {Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi}, issn = {2146-1880}, eissn = {2146-698X}, address = {}, publisher = {Artvin Çoruh University}, year = {2023}, volume = {24}, number = {1}, pages = {196 - 205}, doi = {10.17474/artvinofd.1280508}, title = {Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği}, key = {cite}, author = {Yiğit, Elif Beyza and Var, Mustafa} } |
| APA | Yiğit, E. B. & Var, M. (2023). Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği . Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi , 24 (1) , 196-205 . DOI: 10.17474/artvinofd.1280508 |
| MLA | Yiğit, E. B. , Var, M. "Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği" . Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 24 (2023 ): 196-205 <http://ofd.artvin.edu.tr/en/pub/issue/77285/1280508> |
| Chicago | Yiğit, E. B. , Var, M. "Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği". Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 24 (2023 ): 196-205 |
| RIS | TY - JOUR T1 - Defining the landscape structure and change in ecological corridors: Sazlıdere-Küçükçekmece example AU - Elif BeyzaYiğit, MustafaVar Y1 - 2023 PY - 2023 N1 - doi: 10.17474/artvinofd.1280508 DO - 10.17474/artvinofd.1280508 T2 - Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 196 EP - 205 VL - 24 IS - 1 SN - 2146-1880-2146-698X M3 - doi: 10.17474/artvinofd.1280508 UR - https://doi.org/10.17474/artvinofd.1280508 Y2 - 2023 ER - |
| EndNote | %0 Artvin Coruh University Journal of Forestry Faculty Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği %A Elif Beyza Yiğit , Mustafa Var %T Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği %D 2023 %J Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi %P 2146-1880-2146-698X %V 24 %N 1 %R doi: 10.17474/artvinofd.1280508 %U 10.17474/artvinofd.1280508 |
| ISNAD | Yiğit, Elif Beyza , Var, Mustafa . "Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği". Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 24 / 1 (May 2023): 196-205 . https://doi.org/10.17474/artvinofd.1280508 |
| AMA | Yiğit E. B. , Var M. Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği. ACUJFF. 2023; 24(1): 196-205. |
| Vancouver | Yiğit E. B. , Var M. Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 2023; 24(1): 196-205. |
| IEEE | E. B. Yiğit and M. Var , "Ekolojik koridorlarda peyzaj yapısının ve değişiminin tanımlanması: Sazlıdere-Küçükçekmece örneği", Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, vol. 24, no. 1, pp. 196-205, May. 2023, doi:10.17474/artvinofd.1280508 |
Artvin Coruh University Journal of Forestry Faculty is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.