Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Titrek kavak (Populus tremula L.) meşcerelerinin ekolojik ve silvikültürel açıdan irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 37 - 49, 28.10.2022
https://doi.org/10.17474/artvinofd.1102566

Öz

Türkiye’de yayılış alanı giderek artan saf titrek kavak meşcerelerinin işletme amaçlarının ve silvikültürel uygulamalarının tespiti önem taşımaktadır. Çalışma kapsamında Erciyes dağı çevresinde doğal olarak yayılış gösteren titrek kavak ormanlarının alansal dağılımının, ekolojik karakteristiklerinin, meşcere kuruluş özelliklerinin ve silvikültürel müdahalelerin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Çalışma Erciyes ve Develi Orman İşletme Şefliğinde yer alan titrek kavak meşcerelerinde gerçekleştirilmiştir. Her bir meşcere gelişim çağından alınan örnek alanlarda ekolojik özelliklerle birlikte hektardaki birey sayıları, göğüs yüksekliği çap değerleri ve kapalılık dereceleri tespit edilmiştir. Ayrıca 2019 yılında ilk aralama müdahalesi yapılan ve bakım müdahalesi yapılmayan aynı yaş ve bonitetteki saf meşcerelerden örnek alanlar alınmış ve titrek kavak meşcerelerinin aktüel durumu yanında iki yıllık aralama müdahalelerinin etkisi incelenmiştir. Çalışma sonucunda Kayseri Erciyes dağının kuzey, güney ve batı bakılardaki eteklerinde toplam 3674.1 ha titrek kavak ormanının yer aldığı belirlenmiştir. Bu ormanlar genellikle saf meşcereler halinde ve 1750-2250 metrelerde yayılış göstermektedir. Meşcerelerin çoğunlukla %21-40 ve %41-60 eğim grubunda yer aldığı tespit edilmiştir. Meşcere gelişme çağlarına göre gençlik çağında hektardaki birey sayısının 100000-200000 adet arasında (3-4 yaşında, 0.5-1.5 m boy ve 2-8 mm çap) değiştiği belirlenmiştir. Sıklık çağında ortalama çapın 7.42 cm (2.8 cm-12.3cm) ve hektardaki birey sayısının 7500 adet olduğu ortaya koyulmuştur. 2019 yılı ilk aralama müdahaleleri sonrasında 2021 yılında yapılan ölçümlere göre ortalama boy artımının Erciyes için 1.0 m/yıl, Develi için 1.35 m/yıl olduğu, göğüs yüksekliği çap artımının ise Erciyes için 1.08 cm/yıl, Develi için 1.79 cm/yıl olduğu belirlenmiştir. Titrek kavak ormanlarının gelişim çağlarına bağlı olarak gerekli silvikültürel müdahalelere konu edilmesi ve böylelikle sürdürülebilirliğin sağlanması gerekmektedir.

Kaynakça

  • Anonim (2017) Erciyes Orman İşletme Şefliği Amenajman Planı. Orman Genel Müdürlüğü, Orman İdaresi ve Planlama dairesi Başkanlığı, Ankara
  • Atalay İ (2019) Titrek kavak topluluklarını ekolojik özellikleri ile tohum transferi ve ağaçlandırma açısından bölgelere ayrılması. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayını, No: 274, Kocaeli
  • Atalay İ, Kozan H, Altunbaş S, Tamyüksel H (2021) Erciyes dağı ve Sivas dolaysında titrek kavağı (Populus tremula l.) yetiştirme ve geliştirme olanakları. Kayseri Orman Bölge Müdürlüğü, Başak Matbaacılık Tanıtım A.Ş. ISBN:978-605-7599-80-3 Kayseri.
  • Atik C (2001) Farklı pişirme yöntemleri ile titrek kavak (Populus tremula L.)’tan yüksek verimli kağıt hamuru elde etme olanakları. İ.Ü Orman Fakültesi Dergisi 51(1): 43-51
  • Berkel A (1970) Wood material technology (Volume 1). Istanbul University Publication No: 1448, Faculty of Forestry Pablication No: 147, Kurtulmuş Press, İstanbul
  • Børset O (1976) Birch, Aspen and Alder; a Guide to Practicl Forestry. Nor. Landbrukshogsk. Arsmeld, Norway
  • Børset O (1985) Bjørk osp or - Veiledning for det praktiske skogbruk. Institutt for skogskjøtsel, Norges lantbrukshøgskole. (in Norwegian)
  • Bozkurt Y (1986) Odun teknolojisi. İstanbul Üniversitesi, Yayın no: 3403, Fakülte Yayın No: 380, İstanbul
  • Dinca L, Vechiu E (2020) The Aspen (Populus tremula L.) from the southern carpathıans. Current Trends in Natural Sciences 9(17): 168-174
  • Gifford GF (1966) Aspen root studies on three sites in northern Utah. American Midland Naturalist 75(1): 132-141
  • Ha TN (2018) Effects of thinning on growth and development of second poplar generations. Swedish University of Agricultural Sciences, Southern Swedish Forest Research Centre Master Thesis, Alnarp
  • Hamilton GJ (1976) Effects of line thinning on increment, aspects of thinning. Forestry Commission Bulletin No: 55.
  • Jobling J (1990) Poplars for wood production and amenity. Forest Commission Bulletin No: 92.
  • Jones JR, Shepperd WD (1985) Intermediate Treatments. In: DeByle, Norbert V.; Winokur, Robert P., Editors. Aspen: Ecology and Management in the Western United States. USDA Forest Service General Technical Report RM-119. Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station, Fort Collins, Colo, pp 209-216
  • Kantarcı D (2019) Isınma/Kuraklaşma sürecinde Erciyes Dağı’nın yükselti/iklim kuşaklarındaki değişimler ve etkileri üzerine ekolojik değerlendirmeler. Titrek Kavak’ın (Populus tremula L.) Biyolojisi, Silvikültürel Özellikleri ve Orman Endüstrisinde Kullanımı Çalıştayı, 17-19 Eylül, Kayseri
  • Kayacık H (1981) Orman ve Park Ağaçları Özel Sistematiği II. Cilt Angiospermae (Kapalı Tohumlular), İÜ. Yayın No: 2766, O.F. Yayın No: 287, İstanbul
  • Keleş H (2016) Erciyes dağındaki doğal Titrek Kavak (Populus tremula L.) ormanları üzerine değerlendirme. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 32(3):14-27
  • Kozan H, Kılıç Y, Turna İ (2021) Erciyes dağındaki titrek kavak meşçerelerinin dünden bugüne gelişimi. IV. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Trabzon, s 99
  • Krasny M, Johnson E (1992) Stand development in aspen clones. Can. J. For. Res. 22: 1424-1429
  • McDonough WT (1979) Quakıng aspen seed germination and early seedlıng growth, USDA Forest Service Research Paper. INT-234. US
  • Meier ES, Lischke H, Schmatz DR, Zimmermann NE (2012) Climate, competition and connectivity affect future migration and ranges of European trees. Global Ecology and Biogeography 21: 164-178
  • Myking T, Bøhler F, Austrheim G, Solberg EJ (2011) Life history strategies of aspen (Populus tremula L.) and browsing effects: a literature review. Forestry 84(1): 61-71
  • Öner N, Aslan S (2002) Titrek Kavak (Populus tremula L.) odununun teknolojik özellikleri ve kullanım yerleri, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi 1: 135-146
  • Perala DA, Leary RA, Cieszewski CJ (1999) Self-thinning and stockability of the circumboreal aspens (Populus tremuloides Michx., and P. tremula L.). USDA, Forest Service, Research Paper No: 335
  • Saatçioğlu F (1976) Silvikültür I (Silvikültürün Biyolojik Esasları ve Prensipleri). İ.Ü Orman Fakültesi yayını, No: 222
  • Tosunlar O, Kolukısa A, Altunel E, Çetinkaya A (1996) Kayseri İli Arazi Varlığı, Ankara: Rapor No: 38, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü
  • Turna İ (2019) Titrek Kavak (Populus tremula L.) ormanlarının silvikültürel açıdan değerlendirilmesi. titrek kavak’ın (Populus tremula l.) biyolojisi, Silvikültürel Özellikleri ve Orman Endüstrisinde Kullanımı Çalıştayı. 17-19 Eylül. Kayseri
  • Turna İ, Atar F (2019) Silvicultural evaluation of european aspen (Populus tremula L.) forests ın erciyes mountain. III. International Mediterranean Forest and Environment Symposium, Kahramanmaraş, Türkiye, pp 399-404
  • Ünaldı E (2003) Erciyes Dağının Fiziki Coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi.
  • Velioğlu E, Akgül S (2016) Poplars and willows in turkey: country progress report of the national poplar commision. Time period: 2012-2015, Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute, İzmit/Turkey
  • Velioğlu E, Bostancı YS, Akgül S (2020) Poplars and other fast-growing trees in turkey: country progress report for the ınternational poplar commission. Time period: 2016-2019, Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute, İzmit/Turkey
  • Vural C, Aytaç Z (2005) The Flora of Erciyes Dağı (Kayseri, Turkey). Turk J Bot. 29:185-236
  • Worrell R (1995) European aspen (Populus tremula L.): a review with particular reference to Scotland II. Values, silviculture and utilization. Forestry: An International Journal of Forest Research 68(3): 231-244
  • Yaltırık F (1993) Dendroloji Ders Kitabı II Angiospermae (Kapalı Tohumlular), Bölüm I, 2. Baskı, İstanbul

Ecological and silvicultural assessment of European aspen (Populus tremula L.) stands: The sample of Erciyes Mountain

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 37 - 49, 28.10.2022
https://doi.org/10.17474/artvinofd.1102566

Öz

It is important to determine the operational purposes and silvicultural applications of pure aspen stands, whose distribution area is increasing gradually in Turkey. Within the scope of the study, it is aimed to reveal the spatial distribution, ecological properties, stand structure characteristics and silvicultural interventions of European aspen forests that naturally spread around Erciyes Mountain. The study was carried out in European aspen stands located in Erciyes and Develi Forest Sub-District Directorates. In the sample areas taken from each stand development stage, the ecological properties, the number of individuals per hectare, the diameter at breast height and the degree of crown closure were determined. In addition, sample areas were taken from pure stands of the same age and site index, where the first thinning intervention was made and no tending intervention was made in 2019, and the effect of the two-year thinning interventions as well as the actual status of the European aspen stands were examined. As a result of the study, it was determined that there is a total of 3674.1 ha European aspen forest on the northern, southern and western aspects of Kayseri Erciyes Mountain. It generally spreads in pure stands and at 1750-2250 meters above sea level. It has been determined that European aspen stands are mostly in the 21-40% and 41-60% slope groups. According to the stand development ages, the number of individuals per hectare varies between 100000-200000 (3-4 years old, height of 0.5-1.5 m and diameter of 2-8 mm) in the juvenile stage. It has been revealed that the mean diameter at the thicket stage is 7.42 cm (2.8 cm-12.3 cm) and the number of individuals per hectare is 7500. According to the measurements made in 2021 after the first thinning interventions in 2019, it was determined that the mean height increment was 1.0 m/year for Erciyes, 1.35 m/year for Develi, and the increment of diameter at breast height was 1.08 cm/year for Erciyes and 1.79 cm/year for Develi. Depending on the stand development ages of European aspen forests, it is necessary to be subject to the silvicultural interventions and thus to ensure sustainability.

Kaynakça

  • Anonim (2017) Erciyes Orman İşletme Şefliği Amenajman Planı. Orman Genel Müdürlüğü, Orman İdaresi ve Planlama dairesi Başkanlığı, Ankara
  • Atalay İ (2019) Titrek kavak topluluklarını ekolojik özellikleri ile tohum transferi ve ağaçlandırma açısından bölgelere ayrılması. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayını, No: 274, Kocaeli
  • Atalay İ, Kozan H, Altunbaş S, Tamyüksel H (2021) Erciyes dağı ve Sivas dolaysında titrek kavağı (Populus tremula l.) yetiştirme ve geliştirme olanakları. Kayseri Orman Bölge Müdürlüğü, Başak Matbaacılık Tanıtım A.Ş. ISBN:978-605-7599-80-3 Kayseri.
  • Atik C (2001) Farklı pişirme yöntemleri ile titrek kavak (Populus tremula L.)’tan yüksek verimli kağıt hamuru elde etme olanakları. İ.Ü Orman Fakültesi Dergisi 51(1): 43-51
  • Berkel A (1970) Wood material technology (Volume 1). Istanbul University Publication No: 1448, Faculty of Forestry Pablication No: 147, Kurtulmuş Press, İstanbul
  • Børset O (1976) Birch, Aspen and Alder; a Guide to Practicl Forestry. Nor. Landbrukshogsk. Arsmeld, Norway
  • Børset O (1985) Bjørk osp or - Veiledning for det praktiske skogbruk. Institutt for skogskjøtsel, Norges lantbrukshøgskole. (in Norwegian)
  • Bozkurt Y (1986) Odun teknolojisi. İstanbul Üniversitesi, Yayın no: 3403, Fakülte Yayın No: 380, İstanbul
  • Dinca L, Vechiu E (2020) The Aspen (Populus tremula L.) from the southern carpathıans. Current Trends in Natural Sciences 9(17): 168-174
  • Gifford GF (1966) Aspen root studies on three sites in northern Utah. American Midland Naturalist 75(1): 132-141
  • Ha TN (2018) Effects of thinning on growth and development of second poplar generations. Swedish University of Agricultural Sciences, Southern Swedish Forest Research Centre Master Thesis, Alnarp
  • Hamilton GJ (1976) Effects of line thinning on increment, aspects of thinning. Forestry Commission Bulletin No: 55.
  • Jobling J (1990) Poplars for wood production and amenity. Forest Commission Bulletin No: 92.
  • Jones JR, Shepperd WD (1985) Intermediate Treatments. In: DeByle, Norbert V.; Winokur, Robert P., Editors. Aspen: Ecology and Management in the Western United States. USDA Forest Service General Technical Report RM-119. Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station, Fort Collins, Colo, pp 209-216
  • Kantarcı D (2019) Isınma/Kuraklaşma sürecinde Erciyes Dağı’nın yükselti/iklim kuşaklarındaki değişimler ve etkileri üzerine ekolojik değerlendirmeler. Titrek Kavak’ın (Populus tremula L.) Biyolojisi, Silvikültürel Özellikleri ve Orman Endüstrisinde Kullanımı Çalıştayı, 17-19 Eylül, Kayseri
  • Kayacık H (1981) Orman ve Park Ağaçları Özel Sistematiği II. Cilt Angiospermae (Kapalı Tohumlular), İÜ. Yayın No: 2766, O.F. Yayın No: 287, İstanbul
  • Keleş H (2016) Erciyes dağındaki doğal Titrek Kavak (Populus tremula L.) ormanları üzerine değerlendirme. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 32(3):14-27
  • Kozan H, Kılıç Y, Turna İ (2021) Erciyes dağındaki titrek kavak meşçerelerinin dünden bugüne gelişimi. IV. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Trabzon, s 99
  • Krasny M, Johnson E (1992) Stand development in aspen clones. Can. J. For. Res. 22: 1424-1429
  • McDonough WT (1979) Quakıng aspen seed germination and early seedlıng growth, USDA Forest Service Research Paper. INT-234. US
  • Meier ES, Lischke H, Schmatz DR, Zimmermann NE (2012) Climate, competition and connectivity affect future migration and ranges of European trees. Global Ecology and Biogeography 21: 164-178
  • Myking T, Bøhler F, Austrheim G, Solberg EJ (2011) Life history strategies of aspen (Populus tremula L.) and browsing effects: a literature review. Forestry 84(1): 61-71
  • Öner N, Aslan S (2002) Titrek Kavak (Populus tremula L.) odununun teknolojik özellikleri ve kullanım yerleri, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi 1: 135-146
  • Perala DA, Leary RA, Cieszewski CJ (1999) Self-thinning and stockability of the circumboreal aspens (Populus tremuloides Michx., and P. tremula L.). USDA, Forest Service, Research Paper No: 335
  • Saatçioğlu F (1976) Silvikültür I (Silvikültürün Biyolojik Esasları ve Prensipleri). İ.Ü Orman Fakültesi yayını, No: 222
  • Tosunlar O, Kolukısa A, Altunel E, Çetinkaya A (1996) Kayseri İli Arazi Varlığı, Ankara: Rapor No: 38, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü
  • Turna İ (2019) Titrek Kavak (Populus tremula L.) ormanlarının silvikültürel açıdan değerlendirilmesi. titrek kavak’ın (Populus tremula l.) biyolojisi, Silvikültürel Özellikleri ve Orman Endüstrisinde Kullanımı Çalıştayı. 17-19 Eylül. Kayseri
  • Turna İ, Atar F (2019) Silvicultural evaluation of european aspen (Populus tremula L.) forests ın erciyes mountain. III. International Mediterranean Forest and Environment Symposium, Kahramanmaraş, Türkiye, pp 399-404
  • Ünaldı E (2003) Erciyes Dağının Fiziki Coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi.
  • Velioğlu E, Akgül S (2016) Poplars and willows in turkey: country progress report of the national poplar commision. Time period: 2012-2015, Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute, İzmit/Turkey
  • Velioğlu E, Bostancı YS, Akgül S (2020) Poplars and other fast-growing trees in turkey: country progress report for the ınternational poplar commission. Time period: 2016-2019, Poplar and Fast Growing Forest Trees Research Institute, İzmit/Turkey
  • Vural C, Aytaç Z (2005) The Flora of Erciyes Dağı (Kayseri, Turkey). Turk J Bot. 29:185-236
  • Worrell R (1995) European aspen (Populus tremula L.): a review with particular reference to Scotland II. Values, silviculture and utilization. Forestry: An International Journal of Forest Research 68(3): 231-244
  • Yaltırık F (1993) Dendroloji Ders Kitabı II Angiospermae (Kapalı Tohumlular), Bölüm I, 2. Baskı, İstanbul
Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Orman Endüstri Mühendisliği
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

İbrahim Turna 0000-0003-4408-1327

Fahrettin Atar 0000-0003-4594-8148

Yayımlanma Tarihi 28 Ekim 2022
Kabul Tarihi 25 Temmuz 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022Cilt: 23 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Turna, İ., & Atar, F. (2022). Titrek kavak (Populus tremula L.) meşcerelerinin ekolojik ve silvikültürel açıdan irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 23(2), 37-49. https://doi.org/10.17474/artvinofd.1102566
AMA Turna İ, Atar F. Titrek kavak (Populus tremula L.) meşcerelerinin ekolojik ve silvikültürel açıdan irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği. AÇÜOFD. Ekim 2022;23(2):37-49. doi:10.17474/artvinofd.1102566
Chicago Turna, İbrahim, ve Fahrettin Atar. “Titrek Kavak (Populus Tremula L.) meşcerelerinin Ekolojik Ve silvikültürel açıdan Irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği”. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 23, sy. 2 (Ekim 2022): 37-49. https://doi.org/10.17474/artvinofd.1102566.
EndNote Turna İ, Atar F (01 Ekim 2022) Titrek kavak (Populus tremula L.) meşcerelerinin ekolojik ve silvikültürel açıdan irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 23 2 37–49.
IEEE İ. Turna ve F. Atar, “Titrek kavak (Populus tremula L.) meşcerelerinin ekolojik ve silvikültürel açıdan irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği”, AÇÜOFD, c. 23, sy. 2, ss. 37–49, 2022, doi: 10.17474/artvinofd.1102566.
ISNAD Turna, İbrahim - Atar, Fahrettin. “Titrek Kavak (Populus Tremula L.) meşcerelerinin Ekolojik Ve silvikültürel açıdan Irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği”. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 23/2 (Ekim 2022), 37-49. https://doi.org/10.17474/artvinofd.1102566.
JAMA Turna İ, Atar F. Titrek kavak (Populus tremula L.) meşcerelerinin ekolojik ve silvikültürel açıdan irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği. AÇÜOFD. 2022;23:37–49.
MLA Turna, İbrahim ve Fahrettin Atar. “Titrek Kavak (Populus Tremula L.) meşcerelerinin Ekolojik Ve silvikültürel açıdan Irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği”. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, c. 23, sy. 2, 2022, ss. 37-49, doi:10.17474/artvinofd.1102566.
Vancouver Turna İ, Atar F. Titrek kavak (Populus tremula L.) meşcerelerinin ekolojik ve silvikültürel açıdan irdelenmesi: Erciyes Dağı örneği. AÇÜOFD. 2022;23(2):37-49.
Creative Commons Lisansı
Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Creative Commons Alıntı 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.