Öz
Isparta-Eğirdir Orman Fidanlığında yetiştirilen iki yaşlı şaşırtılmış (1+1) tüplü ve şaşırtılmamış (2+0) çıplak köklü Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanları üzerinde gerçekleştirilen bu çalışmada, şaşırtmanın fidan morfoloji ve kalitesine olan etkisinin, fidan boyu ve kök boğazı çapı bağlamında belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda; şaşırtılmış fidanlar şaşırtılmamış fidanlara göre, boy için yaklaşık %16 (17.51 cm ve 15.09 cm), kök boğazı çapı için ise %45 (5.33 mm ve 3.67 mm) daha yüksek büyüme performansı göstermiştir. Fidan boyu ve kök boğazı çapı değerleri bakımından şaşırtılmış ve şaşırtılmamış fidanlar arasında anlamlı (p≤0.05) farklılıklar belirlenmiştir. Türk Standartları Enstitüsü (TSE) fidan kalite sınıflarına göre, şaşırtılmış ve şaşırtılmamış fidanların tamamı kök boğazı çapı bakımından kaliteli fidan sınıfında yer alırken, boy bakımından dikime elverişsiz fidan şaşırtma uygulanmamış fidanlarda %4 oranında belirlenmiştir. Uygulanan Ayırma (Diskriminant) analizi sonucunda; TSE kalite sınıflarının fidan boyu bakımından, şaşırtılmış fidanlar için %98, şaşırtılmamış fidanlar için %92 ve her iki işlem için ise %69 oranında başarılı olduğu ortaya çıkmıştır. Korelasyon analizi sonucunda, şaşırtılmış işlemlerin tamamına ait fidanlarda fidan boyu ile kök boğazı çapı arasında istatistiksel bakımdan anlamlı (p≤0.05) pozitif ilişkiler belirlenirken, şaşırtılmamış fidanlarda ise anlamlı (p>0.05) bir ilişki belirlenememiştir. Çalışma sonucunda, şaşırtma uygulamasının fidan morfoloji ve kalitesini olumlu yönde etkilediği ortaya çıkmıştır.
Teşekkür
Çalışmama katkılarından dolayı, Eğirdir Orman Fidanlığı yönetim ve çalışanları ile veri toplama sırasındaki desteklerinde dolayı Öğr. Gör. Samet DİRLİK’e teşekkür ederim.